Čuvari vremena – zaboravljeno industrijsko nasleđe

Na izložbi će biti predstavljeno oko 250 fotografija sa terenskog istraživanja materijalnih ostataka starih industrija i tehnoloških procesa, razvijanih na teritoriji Srbije tokom 19. i početkom 20. veka Reč je o industrijskoj arheologiji, disciplini kojoj se poslednjih godina posvećuje posebna pažnja budući da njeni rezultati nesumnjivo doprinose potpunijem sagledavanju ukupnog društvenog, kulturnog, političkog i privrednog života. Pošto fotografija predstavlja mnogo više od običnog zapisa trenutnog stanja i ima moć da dočara atmosferu i probudi emociju, upravo ovaj medij izabran je za prezentaciju ovog značajnog nasleđa, nedovoljno prisutnog u javnosti.

Tokom rada na projektu i terenskog istraživanja 2016. i 2017. godine, pod okriljem Muzeja Jugoslavije, u okviru 20 ruta, dokumentovano je stanje u kojem se danas nalaze nekad važni industrijski objekti. Iako, pre svega dokumentarne, ove fotografije predstavljaju mnogo više od običnog zapisa trenutnog stanja. One doprinose razumevanju prošlosti u vremenu kada savremeni tempo tehnološkog razvoja uslovljava ubrzano nestajanje ove, za nacionalnu istoriju svakako važne, baštine.

Radi boljeg razumevanja ovog zaboravljenog i potcenjenog nasleđa, osim objekata neposredno namenjenih proizvodnji, istraživanje obuhvata i objekte i prostore usko povezane s industrijom, kao što su oni namenjeni stanovanju ili aktivnostima ljudi tokom slobodnog vremena.

Krajnji rezultat ovako postavljenog istraživanja je rekonstrukcija kulture, shvaćene kao ukupne društvene prakse, dok izložene fotografije dodatno naglašavaju važnost očuvanja ove, nesumnjivo značajne, baštine u izgradnji kulturnog identiteta.

Između ostalih, na izložbi se mogu videti fotografije: Astronomske opservatorije Beograd (građene od 1929. do 1932. godine), Briketarnice rudnika Rtanj (1912), Fabrike tekstila Stamenković u Leskovcu (početak 19. veka), Hidroelektrane u Sićevu (1931), Zrenjaninske fabrike alkohola (kraj 19. veka) i Rudnika i topionice u Boru (1904).

Autori izložbe su mr Rifat Kulenović, muzejski savetnik i Ada Vlajić, kustoskinja.