Izložba „O fabrikama i radnicima” na gostovanju u Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin
Izložba „O fabrikama i radnicima” biće svečano otvorena u Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin u sredu, 5. jula 2023. godine, sa početkom u 19 časova. Realizovana je u saradnji Muzeja Jugoslavije i Muzeja nauke i tehnike, a posvećena je industrijalizaciji na teritoriji današnje Srbije od njenih početaka do danas. Izložbu je pripremio kustoski tim ova dva muzeja: Ada Vlajić i Rifat Kulenović iz Muzeja nauke i tehnike i Jovana Nedeljković i Radovan Cukić iz Muzeja Jugoslavije. Ova važna i složena tema sagledana je iz različitih perspektiva – od društveno-političke, kulturne i istorijske, do tehničko-tehnološke.
Postavka može da se prati kroz pet industrijskih lokaliteta, koji na paradigmatičan način predstavljaju razvoj i funkcionisanje industrije na našim prostorima u različitim istorijskim, političkim i društvenim okolnostima. Biće prezentovana raznovrsna građa koju čine industrijski proizvodi, brojne fotografije koje svedoče o specifičnim aspektima fabričkog života i video-materijal, dok drugi predmeti i dokumentacija prikazuju rudnike u Boru i Majdanpeku, tekstilnu industriju u Leskovcu, Elektronsku industriju Niš, IPK „Servo Mihalj” u Zrenjaninu i Vojno-tehnički zavod u Kragujevcu.
Prema rečima kustosa „lokaliteti su ciljano odabrani kako bi se kroz specifičnosti njihovog razvoja prikazali brojni fenomeni koji se vezuju za proces industrijalizacije: uloga kapitala (privatnog/trgovačkog, državnog, stranog), položaj radničke klase, radnički standard i (prinudni) rad, prirodna uslovljenost industrije i promene u prirodnoj sredini koje nastaju industrijskim delovanjem, kao i veza industrije i nauke”. Namera autorskog tima bila je da se „verodostojno odslikaju društvene promene, jer su u procesima privatizacije i deindustrijalizacije uglavnom svi prestali da postoje ili su opstali u značajno izmenjenom obliku”. Institucionalna briga da se ovo nasleđe sačuva veoma često je izostajala i, nažalost, postoji mali broj dobrih primera zaštite.
Upravo zbog kompleksnosti teme izložba je realizovana u saradnji dve institucije kulture – Muzeja Jugoslavije koji se fokusirao na industriju posmatranu kroz prelamanje složenih, pre svega, društvenih i političkih odnosa, dok je Muzej nauke i tehnike akcenat stavio na tehnologiju i procese proizvodnje.
Izložba u Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin trajaće do kraja avgusta 2023. godine.
- Dan: 05.07.2023-13.11.2024.
- Vreme: 19:00
Povodom 25 godina Muzeja Jugoslavije
Predistorija: Osnova za razumevanje Muzeja Jugoslavije
Na oblikovanje evropskog tipa muzeja uticale su brojne prakse i koncepti sakupljanja, čuvanja i upotrebe predmeta.
Muzejska laboratorija
Otvoreno istraživanje i preispitivanje jugoslovenskog nasleđa