PIONIRSKO HODOČAŠĆE U MUZEJU JUGOSLAVIJE

U Muzeju Jugoslavije 24. juna u 18 časova biće otvorena izložba Pionirsko hodočašće autorke Ane Miljački, realizovana u saradnji s Laboratorijom za kritičko emitovanje (Critical Broadcasting Lab) pri Masačusetskom institutu za tehnologiju – MIT  (Massachusetts Institute of Technology – SAD). 

U fokusu izložbe su sećanja na kolektivne školske posete spomenicima NOB-a u Jugoslaviji, prikupljena iz privatnih i istorijskih arhiva. Devet odabranih spomenika, među kojima su spomenik u Memorijalnom parku Šumarice, zatim Spomenik Bitke na Sutjesci, Kameni cvet posvećen žrtvama koncentracionog logora u Jasenovcu, Spomenik revoluciji na Kozari, Partizansko spomen-groblje u Mostaru, Spomenik na Petrovoj gori, Spomenik Ilindenskom ustanku u Kruševu, Spomenik u Ilirskoj Bistrici, kao i Spomenik palim borcima u Barutani, predstavlja samo uzorak prikupljenog materijala. Ovi spomenici, koje su realizovali neki od najznačajnijih jugoslovenskih skulptora i arhitekata poput Miodraga Živkovića, Bogdana Bogdanovića, Dušana Džamonje, Ranka Radovića, Vojina Bakića i Kane Radević selektovani su pod pretpostavkom da su ih omladinci iz Jugoslavije posećivali do 1991. godine, te da stoga najviše rezonuju s vrednostima antifašizma i „bratstva i jedinstva”. 

Video-instalacija Pionirsko hodočašće proizašla je iz ličnog odgovora autorke na vandalizovanje Partizanskog groblja u Mostaru 15. juna 2022. godine. U Muzeju Jugoslavije izložba je realizovana u formi šestokanalne video-instalacije, praćene nelinearnim dokumentarnim zvučnim pejzažem. Pomoću veštačke inteligencije i „mašinskog učenja” Pionirsko hodočašće proizvodi svojevrsno sintetičko sećanje na te posete, nudeći prostor za novi, kolektivni doživljaj, dok istovremeno artikuliše savremenu političku i aktivističku poziciju nastalu na vrednostima antifašizma, jedinstva i solidarnosti, koje su neophodne i danas. 

Autorski tim izložbe, pored Ane Miljački, čine Ous Abu Ras, Pavle Dinulović i Džulijan Geltman, dok su kustoskinje izložbe Simona Ognjanović i Marija Đorgović iz Muzeja Jugoslavije. Pripremu i istraživačku fazu umetničkog projekta pomogli su brojni istraživači i saradnici među kojima su Melika Konjičanin, Ana Martina Bakić, Jelica Jovanović – Grupa arhitekata, Endru Louler, Sandro Đukić, CCN Images, Other Tomorrows. Prva verzija izložbe Pionirsko hodočašće prikazana je u Veneciji 2023, a druga na Temišvarskom bijenalu arhitekture 2024. godine.

Ana Miljački je kustoskinja, teortičarka, istoričarka i profesorka arhitekture na Masačusetskom institutu za tehnologiju (MIT) u SAD. U okviru MIT Miljački vodi i Laboratoriju za kritičko emitovanje (Critical Broadcasting Lab), koji se bavi produkcijom kritičkih izložbi o arhitekturi u različitim medijima. Autorka je i urednica brojnih članaka i knjiga, među kojima je i The Optimum Imperative: Czech Architecture for the Socialist Lifestyle (Routledge 2018). Nedavno je uredila specijalni broj časopisa LOG: Coauthoring (2022), kao i JAE: Pedagogies for a Broken World. Bila je deo tročlanog kustoskog tima Američkog paviljona na 14. Arhitektonskom bijenalu u Veneciji 2014. godine s projektom: OfficeUS. Njena poslednja serija naučnih i polemičkih radova bavi se kolektivnim autorstvom i autorskim pravima, statusom kopija, kao i afektivnom istorijom jugoslovenske arhitekture. 

https://criticalbroadcast.net/